Απλώς μια θεωρία;

Άρχισα να διαβάζω το τελευταίο βιβλίο ενός από τους αγαπημένους μου συγγραφείς και επιστήμονες, του Ρίτσαρντ Ντόκινς, με τίτλο The Greatest Show on Earth (Το Μεγαλύτερο Θέαμα στον Κόσμο) το οποίο ασχολείται με την θεωρία της εξέλιξης. Ο Ντόκινς υποστηρίζει αρχικά ότι υπάρχει μια παρανόηση όσον αφορά την έννοια της λέξης "θεωρία" όπως αυτή περιεχεται στη φράση "η θεωρία της εξέλιξης". Οι περισσότεροι αντίπαλοι της εξέλιξης φέρνουν ως επιχείρημα το ότι είναι απλώς μια θεωρία και ως τέτοια θα μπορούσε κάλλιστα να είναι λάθος και ότι οι δικές τους απόψεις σχετικά με το θέμα (η λεγόμενη ευφυής σχεδιάση) έχουν εξίσου την ίδια (ή μεγαλύτερη) βαρύτητα. Ο Ντόκινς ξεκαθαρίζει τη σύγχυση λέγοντας το αυτονόητο, ότι δηλ. όταν λέμε "η θεωρία της εξέλιξης", χρησιμοποιούμε την λέξη "θεωρία" με το ίδιο νόημα που τη χρησιμοποιούμε και στη φράση "η θεωρία της σχετικότητας", δηλ. ως ένα σύνολο προτάσεων που εξηγεί αποτελεσματικά μια σειρά από φαινόμενα και έχει επιβεβαιωθεί τελεσίδικα με πειράματα ή παρατηρήσεις. Από την άλλη πλευρά οι δημιουργιστές χρησιμοποιούν (ή θέλουν να φαίνεται ότι χρησιμοποιούν) τη λέξη με την έννοια "εικασία" όπως στην πρόταση "έχω μια θεωρία για το ποιος σκότωσε το θύμα"... Υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει η συζήτηση από εδώ και πέρα, αλλά για σήμερα θα αρκεστώ στην παράθεση ενός  ενδιαφέροντος άρθρου σχετικά με τη διδασκαλία του δημιουργισμού που αναφέρει ο Ντόκινς στο βιβλίο του και το μετέφρασα από τα Αγγλικά. Στα επόμενα posts θα έχουμε την ευκαιρία να σχολιάσουμε με περισσότερο χιούμορ τους φαιδρούς ισχυρισμούς των δημιουργιστών (άντε γιατί πολύ σοβαρέψαμε τελευταίως...)

21 Φεβρουαρίου 2006, εφημερίδα The Guardian

Ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στα Βρετανικά πανεπιστήμια και κολέγια αμφισβητούν την θεωρία της εξέλιξης και υποστηρίζουν ότι ο Δαρβίνος είχε άδικο. Κάποιοι κόβονται στις πανεπιστημιακές εξετάσεις καθώς χρησιμοποιούν στα γραπτά τους χωρία από την Βίβλο ή το Κοράνι ως επιστημονικές αλήθειες και σε ένα κολέγιο του Λονδίνου οι περισσότεροι φοιτητές βιολογίας είναι αυτήν τη στιγμή δημιουργιστές. Αυτόν το μήνα Μουσουλμάνοι φοιτητές της ιατρικής στο Λονδίνο άρχισαν να μοιράζουν φυλλάδια στα οποία οι θεωρίες του Δαρβίνουν απορρίπτονταν ως αναληθείς. Οι Ευαγγελιστές Χριστιανοί φοιτητές με τη σειρά τους αμφισβητούν εξίσου έντοντα την ιδέα της εξέλιξης.
Στις Η.Π.Α. υπάρχει αυξανόμενη πίεση για την διδασκαλία του δημιουργισμού (ή "ευφυούς σχεδιασμού"  όπως επίσης αποκαλείται) στις αίθουσες διδασκαλίας, παρά τις δικαστικές αποφάσεις ενάντια σε κάτι τέτοιο. Παρόμοιες πιέσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναγκάσει την ανώτατη επιστημονική ακαδημία της χώρας, τη Βασιλική Εταιρία, να αντιμετωπίσει το όλο θέμα με μια σειρά συνομιλιών με τίτλο Γιατί ο Δημιουργισμός Είναι Λανθασμένος. Τον Απρίλιο ο βραβευμένος γενετιστής και συγγραφέας Στιβ Τζόουνς θα δώσει διάλεξη και θα προκαλέσει σε διάλογο τους Χριστιανούς και Ισλαμιστές δημιουργιστές, ώστε να συζητηθεί με επιχειρήματα το ζήτημα.
"Πρόκειται για ένα ύπουλο και επίμονο πρόβλημα," είπε ο καθηγητής Τζόουνς του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου. "Αποτελεί ένα βήμα οπισθοχώρησης από τη λογική. (Οι δημιουργιστές) δεν έχουν πρόβλημα με την επιστήμη, έχουν πρόβλημα με την επιχειρηματολογία. Και όπως βλέπουμε και στις Η.Π.Α. ο παραλογισμός είναι μια πολύ μεταδοτική ασθένεια."

Ο καθηγητής Ντέιβιντ Ριντ, αντιπρόεδρος και γραμματέας βιολογικών επιστημών της Βασιλικής Εταιρίας δήλωσε ότι η Εταιρία πιστεύει πως πρέπει το θέμα να αντιμετωπιστεί άμεσα: "Ζητήσαμε από τον Στιβ Τζόουνς να δώσει μια διάλεξη σχετικά με τον δημιουργισμό και την εξέλιξη, γιατί συνεχίζει να υφίσταται μια παρανόηση σχετικά με το πως διδάσκονται σε κάποια σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια  της Βρετανίας η εξέλιξη και άλλα επιστημονικά θέματα. Υποχρέωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι να παρέχει πρόσβαση στη γνώση και την κατανόηση μέσα από την επιστημονική μέθοδο του πειράματος και της παρατήρησης, όπως η θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, και (το εκπαιδευτικό σύστημα) θα έπρεπε να μπορεί να αντισταθεί σε προσπάθειες απόκρυψης ή παρερμήνευσης αυτής της γνώσης με στόχο την προώθηση συγκεκριμένων απόψεων, θρησκευτικών ή μη."
Τον προηγούμενο μήνα φοιτητές στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου μοίρασαν φυλλάδια που αμφισβητούσαν τον Δαρβινισμό. Η διανομή των φυλλαδίων οργανώθηκε στα πλαίσια της Εβδομάδας Αφύπνισης για τον Ισλαμισμό από την Ισλαμική Κοινότητα του κολεγίου. Καθηγητής του κολεγίου σχολίασε ως ανησυχητικό το γεγονός της απόρριψης του Δαρβίνου από ανθρώπους που σύντομα θα εργάζονται ως γιατροί.

Τα φυλλάδια διανεμήθηκαν από το Ίδρυμα Αλ-Νασρ, μια φιλανθρωπική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992 με στόχο την βελτίωση της κατανόησης του Ισλάμ. Το εδάφιο από το Κοράνι που περιέχεται στα φυλλάδια αναφέρει: "Και ο Θεός δημιούργησε όλα τα ζώα από το νερό. Κάποια ζώα σέρνονται με την κοιλιά τους, κάποια περπατούν στα δύο πόδια και κάποια στα τέσσερα. Ο Θεός δημιουργεί ό,τι επιθυμεί γιατί είναι παντοδύναμος."Ένας 21χρονος φοιτητής ιατρικής και μέλος της Ισλαμικής κοινότητας που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, δήλωσε ότι το Κοράνι ξεκαθαρίζει πως ο άνθρωπος δημιουργήθηκε και δεν αποτελεί προϊόν της εξελικτικής διαδικασίας όπως ισχυρίζεται ο Δαρβίνος. "Δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη για αυτό [εννοεί την "Καταγωγή των Ειδών" του Δαρβίνου]. Είναι απλώς μια θεωρία. Ο άνθρωπος αποτελεί το θαύμα της δημιουργίας του Θεού."

Ο συγκεκριμένος φοιτητής δεν θεωρούσε ότι η πίστη στην εξέλιξη ήταν απαραίτητη για την μελέτη της ιατρικής, αν και πρόσθεσε ότι, αν χρειαζόταν να περάσει κάποιο μάθημα, θα έγραφε στις εξετάσεις υπέρ της εξέλιξης. "Θέλουμε να γίνουμε γιατροί και οδοντίατροι, θέλουμε να περάσουμε τις εξετάσεις μας." Είπε επίσης πως ο Θεός δεν δημιούργησε κυριολεκτικά την ανθρωπότητα μέσα σε έξι μέρες. "Δεν ήταν έξι κανονικές ημέρες," δήλωσε, "θα μπορούσαν να είναι χιλιάδες χρόνια, αλλά ήταν μια πράξη δημιουργίας και όχι εξέλιξη."
Σε ένα άλλο κολέγιο του Λονδίνου κάποιοι φοιτητές κόπηκαν στις εξετάσεις γιατί παρουσίασαν τον δημιουργισμό ως γεγονός. Οι εξεταστές τους τους είπαν ότι ενώ είχαν το δικαίωμα να αναλύσουν και τις δύο πλευρές του ζητήματος, δεν μπορούσαν να παρουσιάσουν την Βίβλο ή το Κοράνι ως επιστημονικές αλήθειες αν ήθελαν να περάσουν τις εξετάσεις.
Ο Ντέιβιντ Ρόουζβερ του Κινήματος της Επιστήμης της Δημιουργίας, το οποίο υποστηρίζει την ιδέα του δημιουργισμού, είπε ότι οι φοιτητές παρουσιάζουν ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον σχετικά με το θέμα. "Δεν μου φαίνεται προβληματική η ιδέα ενός παντοδύναμου Θεού ο οποίος δημιούργησε τα πάντα μέσα σε έξι μέρες," δηλώνει. "Είναι απλώς ένα πρώιμο παράδειγμα της εβδομάδας των έξι ημερών". Οι φοιτητές που γράφουν εξετάσεις πάνω στο θέμα αυτό δεν θα πρέπει να είναι δογματικοί. "Τους λέω να απαντήσουν την ερώτηση, δεν έχει νόημα να τους πω ότι [ο δημιουργισμός] είναι γεγονός, όπως δεν έχει νόημα να τους πως ότι η εξέλιξη είναι γεγονός."
Ο Δρ. Ρόουζβερ, πρώην λέκτορας οργανικής χημείας στο Πολυτεχνείο του Πόρτσμουθ και ερευνητής του ινστιτούτου ICI, λέει ότι έχει προσκληθεί από πολλά κολέγια για να εξηγήσει τις θεωρίες του. "Ήταν προφανές ότι οι φοιτητές ήρθαν στις διαλέξεις για να σπάσουν πλάκα αλλά εκ των υστέρων ανακάλυψαν ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως τα περίμεναν. Η άποψή μας είναι να διδάσκουμε την εξέλιξη αλλά να αναφέρουμε και τον δημιουργισμό και να αφήσουμε τους φοιτητές να αποφασίσουν μόνοι τους."
Οι περισσότεροι από τη νέα γενιά των φοιτητών ιατρικής και επιστήμης θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι δημιουργιστές, σύμφωνα με έναν καθηγητή βιολογίας σε κορυφαίο κολέγιο του Λονδίνου. "Η τεράστια πλειοψηφία των φοιτητών μου πλέον πιστεύει στον δημιουργισμό," αναφέρει ενδεικτικά, "και μιλάμε για σκεπτόμενους νέους ανθρώπους που μπορούν να διατυπώσουν απόψεις και όχι για τους πιο αμόρφωτους φοιτητές. Έχουν εκτενέστατα φυλλάδια σχετικά με τον δημιουργισμό και μου τα αφήνουν στη θυρίδα μου... είναι μια κατάσταση περίπου όπως στον Αμερικάνικο νότο." Πολλοί εξ αυτών κατάγονται από Μουσουλμανικές οικογένειες ή οικογένειες Βαπτιστών και Πεντηκοστιανών, συνεχίζει, και έχουν σκοπό να γίνουν φαρμακοποιοί, γιατροί, γενετιστές και νευρολόγοι.

Γενικές πληροφορίες

Το δόγμα του δημιουργισμού λέει ότι οι απαρχές της ανθρωπότητας και της Γης είναι πρόσφατες και θεϊκές, όπως περιγράφεται στο βιβλίο της Γένεσης. Οι αυστηροί δημιουργιστές πιστεύουν ότι οι πρόγονοι της ανθρωπότητας είναι ο Αδάμ και η Εύα και ότι ο Θεός δημιούργησε τη Γη μέσα σε έξι ημέρες. Παραδοσιακά στο Ηνωμένο Βασίλειο ο δημιουργισμός δεν τυγχάνει ευρείας αποδοχής αλλά ένα πρόσφατο δημοψήφισμα στις Η.Π.Α. έδειξε ότι το 45% των Αμερικάνων πιστεύουν ότι ο Θεός δημιούργησε τη ζωή μέσα στα τελευταία 10.000 χρόνια. Πριν λίγο καιρό οι Αμερικανοί δημιουργιστές δέχτηκαν ένα πλήγμα καθώς το εκπαιδευτικό συμβούλιο του Οχάιο απέρριψε ένα πρότυπο πλάνο διδασκαλίας της βιολογίας που παρουσίαζε τον δημιουργισμό ως αλήθεια. Δεν πιστεύουν όλοι οι δημιουργιστές στην αυστηρή δημιουργία των έξι ημερών. Σύμφωνα με την τρέχουσα επιστημονική έρευνα η ηλικία του σύμπαντός είναι περίπου 13 δισεκατομμύρια χρόνια και ο άνθρωπος κατάγεται από τα πιθηκοειδή.

Τι να πεις τώρα... αφήστε καλύτερα σε άλλο post γιατί αυτό τράβηξε πολύ... Με τις υγείες σας!